آشنایی با انژکتور خودرو

انژکتور خودرو یکی از قطعات سیستم احتراق در خودرو است و نقش مهمی در کاهش مصرف سوخت و آلاینده ها در خودرو دارد. بروز مشکل در انژکتور باعث  ریپ زدن خودرو شده و این امر باعث خاموش شدن خودرو و خوب حرکت نکردن آن خواهد شد. در ادامه این مطلب به بررسی این قطعه و نحوه کارکرد آن خواهیم پراخت.

انژکتور خودرو چیست؟

انژکتور خودرو قطعه ایست که در ورودی سیلندر خودرو قرار داشته و وظیفه آن تنظیم و پاشش (دقیقا مانند یک سرنگ) سوخت به درون سیلندر بوده که نهایتا این سوخت طی فرایند احتراق به انرژی تبدیل و باعث به حرکت در آمدن خودرو می گردد. بنابراین یکی از قطعات مهم خودرو که می بایست جهت نگهداری صحیح از خودرو و افزایش عمر مفید خودرو به آن توجه داشت، انژکتور می باشد.

موقعیت انژکتورهای سوخت در طراحی موتورهای مختلف متفاوت است اما معمولاً نوک آنها داخل محفظه احتراق موتور و  روی موتور سوار می شوند.

موتورهای احتراق داخلی در دو نوع پاششی و تزریق مستقیم تولید می‌شوند. انژکتور سیستمی است که وظیفه پاشش سوخت درون سیلندر را بر عهده دارد و در نتیجه در خودروهای پاششی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قطعه الکتریکی-مکانیکی در ورودی سیلندر قرار می‌گیرد و عمل تزریق سوخت درون محفظه‌ی احتراق را انجام می‌دهد. انژکتور جایگزینی برای کاربراتور است که در خودروهای قدیمی‌تر بخشی از سیستم سوخت‌رسانی خودرو بود. می‌دانیم که احتراق حاصل از انفجار ترکیب متراکم شده سوخت و هوا، تامین کننده کل انرژی مورد نیاز خود رو است.

بنابراین در صورت عملکرد ناقص و نادرست انژکتور، خودرو دچار مشکل شده و به اصطلاح ریپ می‌زند. نقص عملکرد انژکتور حتی می‌تواند منجر با خاموشی خودرو شود. محل دقیق قرارگیری انژکتور می‌تواند در ورودی هوای سیلندر و قبل از سوپاپ هوا باشد یا درون محفظه احتراق. همچنین ممکن است برای هر سیلندر از یک یا دو انژکتور استفاده شود. البته انژکتور در کنار تنظیم دقیق میزان و فشار پاشش سوخت، به کاهش مصرف سوخت، قابلیت استارت بهتر خودرو در هوای سرد، کاهش سطح آلایندگی خودرو و بالا رفتن راندمان موتور نیز کمک می‌کند.

انژکتور خودرو چگونه کار می کند؟

ابین قطعه توسط ایسیو کنترل می شود، سوخت تحت فشار در پشت انژکتورها آماده می باشد، داخل انژکتور یک سیم پیچ وجود دارد، وقتی جریان الکتریکی از سیم پیچ می گذرد سوزن انژکتور باز شده و در نتیجه سوخت درون مانلی فولد ورودی تزریق می شود.

ایسیو کنترل کننده جریان ارسال شده به انژکتور می باشد و هر چه مدن زمان ارسال جریان الکتریکی زیادتر باشد، سوخت بیشتری به مانلی فولد ورودی تزریق می شود.

تمام انژکتورها همزمان از ECU پیغام الکتریکی دریافت می کند. بنابراین زمان تزریق سوخت به مانی فولد، ارتباطی با موقعیت پیستون در داخل سیلندر ندارد و عمل تزریق در هر دور چرخش میل لنگ یک بار برای هر سیلندر انجام می شود.

این سوخت در مانی فولد ورودی تزریق شده و زمانی که سوپاپ هوا باز می شود به داخل سیلندر مکیده می شود. زاویه پاشش در انژکتورها بین 10 تا 30 درجه می باشد.

تست زاویه پاشش و مقاومت انژکتور چیست؟

یکی از آزمایشاتی که بر روی انژکتور انجام می دهیم، تست زاویه پاشش است که برای این کار از دستگاه مخصوص استفاده می کنیم. آزمایش دیگری که برای انژکتور انجام می دهیم آزمایش مقاومت انژکتور است. برای این آزمایش می توانیم به کمک یک اهم متر مقاومت انژکتور را تست کنیم. مقاومت انژکتورها معمولا بین 10 تا 20 اهم است. که بستگی به نوع انژکتور دارد.

در محصولات ایران خودرو بسته به نوع ایسیو، انژکتور و مدل تولید شده سه حالت در پاشش انژکتورها دیده می شود.

1-در پرشیا که به ایسیو مدل MM8P مجهز است، به صورت چهارگانه (هر چهار انژکتور با هم پاشش می کنند).

2-ذر سمند که به ECU مدل SL96 مجهز می باشد، به صورت دوگانه (انژکتورهای 1-4 و 2-3 با هم پاشش می کند).

3-در ایسیو مدل S2000 در خودروهای L3 و L4 پاشش تک به تک به ترتیب 3-4-3-1 طبق ترتیب احتراق پاشش انجام می شود.

انژکتور چه تفاوتی با کاربراتور دارد؟

انژکتور در خودرو مصرف سوخت را کاهش داده اصل کار موتورهای احتراق داخلی به طور مستقیم نشان می دهد که کیفیت بهتر مخلوط سوخت و هوا باعث راندمان بهتر موتور خودرو میشود ، بنابراین ما به انژکتور سوخت احتیاج داریم که کیفیت مخلوط سوخت هوای به مراتب بهتر را نسبت به کاربراتور فراهم می کند. می توان گفت کاهش مصرف سوخت و آلاینده ها تفاوت انژکتور و کاربراتور می باشد.

اختلاط نادرست سوخت هوا که توسط کاربراتورها ارائه می شود ، ذرات مختلف سوخته را درون محفظه احتراق یک موتور احتراق داخلی قرار می دهد که منجر به انتشار نادرست شعله احتراق می شود و همین موضوع باعث نقص کارکرد موتور میشود ، بنابراین برای جلوگیری از این اتفاق تقریباً امروزه همه وسایل نقلیه موجود ، از سیستم انژکتوری استفاده میکنند.

در مورد کاربراتورها، کنترل کیفیت و زمان بندی مخلوط سوخت هوا (اندازه گیری سوخت) دقیق تنظیم نمی شود ، تنظیمات به صورت مکانیکی انجام می شود ، اما در مورد انژکتورهای سوخت به دلیل داشتن واحد کنترل شده الکترونیکی هوشمند و و با دقت بالا میتوان میزان سوخت را اندازه گیری کرد.

دیده شده است که نه تنها مسافت پیموده شده بلکه عملکرد خودروهای انژکتوری از عملکرد وسایل نقلیه کاربراتوری بهتر است.

مزایای استفاده از سیستم انژکتور چیست؟

می توان گفت مهم ترین مزیت استفاده از سیستم انژکتور در خودرو جلوگیری از ناقص سوختن سوخت و تولید کمتر آلاینده می باشد. زیرا در این سیستم همانطور که اشاره شد سوخت پس از عبور از انژکتور و مخلوط شدن با هوا حالت پودری گرفته، این حالت پودری باعث می شود که سوخت به خوبی در محفظه اختراق خودرو پخش شده و همین امر از ناقص سوختن سوخت جلوگیری می کند.

دلایل خراب شدن انژکتور خودرو

نشانه های خرابی انژکتور

عوامل مختلفی هستند که می توانند سبب ایجاد مشکل بر روی انژکتور شوند. به خوبی متوجه نحوه کارکرد انژکتور خودرو شدید اما از نشانه های خرابی انژکتور می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• توان موتور خودرو کاهش می یابد.
• خودرو به خوبی روشن نمی شود.
• میزان آلایندگی خودرو افزایش می یابد.
• عمر کاتالیست خودرو کاهش می یابد.
• عملکرد سنسور اکسیژن خودرو دچار مشکل می شود و عمر این سنسور کاهش می یابد.
• مهم ترین نشانه مشکل در این قطعه افزایش مصرف سوخت است.
• موتور خودرو دچار لرزش شده
• آمدن بوی سوخت در خودرو
• خراب شدن سوزن انژکتور

شما زمانی که متوجه مشکل در این قطعه شدید باید هر چه سریعتر آن را رفع کنید زیرا ممکن است به قسمت های دیگر خودرو هم آسیب بزند.

اجزای انژکتور

انژکتور که در واقع مانند یک سرنگ الکتریکی تزریق و پاشش سوخت را کنترل می‌کند وظیفه خود را به کمک جریان الکتریکی انجام می‌دهد. به این ترتیب که انژکتور سوخت را با فشار حدود ۳کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع (سه برابر فشار هوای جو) در داخل سیلندر یا منیفولد هوا می‌پاشد تا تراکم لازم جهت احتراق را ایجاد کند. این عملکرد توسط مجموعه‌ای از اجزا صورت می‌گیرد که در کنار هم سیستم انژکتور را تشکیل می‌دهند. اجزای سیستم انژکتور عبارتند از:

•  ورودی سوخت یا اورینگ
•  فیلتر سوخت
•  بدنه
•  فنر برگشت دهنده یا سلونوئید
•  سوزن انژکتور
•  خروجی سوخت 
•  درپوش محافظ

در خودروهای مجهز به سیستم‌های انژکتوری سنسورهای متعددی نیز به منظور بررسی و رصد کردن فعالیت‌های اجزای مختلف فنی خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرند. سنسور‌های دور موتور، فشار منیفولد، دریچه گاز، اکسیژن از جمله این سنسورهای هستند. این سنجش‌ها اطلاعات بخش‌های مختلف موتور را به صورت مستمر پایش و جمع آوری کرده، سپس جهت پردازش و بررسی به ECU ارسال می‌کنند. مغز متفکر خودرو با پردازش اطلاعات دریافتی از سنسورها، دستورهای لازم را به عملگرهای مختلف برای تنظیم شرایط فعالیت بهینه موتور ارسال می‌کند. یکی از این عملگرها انژکتور خودرو است. انژکتور مانند یک شیر الکتریکی دقیق با دریافت دستور ارسالی از ECU میزان سوخت مورد نیاز موتور را با  فشار مناسب برای آن و طبق زمان‌بندی مشخص درون سیلندرها می‌پاشد.

محل قرارگرفتن انژکتور در خودرو

انواع سیستم انژکتور و سیستم‌های پاشش سوخت

سیستم‌های انژکتوری انواع مختلفی دارند که در خودروهای متفاوت از نظر نوع و نیاز و عملکرد موتور مورد استفاده قرار می‌گیرند. این انواع در نحوه عملکرد خود تفاوت‌هایی دارند و به صورت مستقیم در بازده موتور نیز تاثیر می‌گذارند. سیستم‌های مختلف انژکتوری عبارتند از:

• سیستم انژکتوری مکانیکی

این سیستم‌ها سوخت را به صورت مستمر درون سیلندر می‌پاشند و قابلیت تنظیم میزان و زمان پاشش را ندارند.

• سیستم انژکتوری الکترونیکی

این سیستم‌ها به کمک اجزای الکترومغناطیسی، فرآیند پاشیدن مداوم سوخت را صورت می‌دهند.

• سیستم انژکتوری الکترومکانیکی

این سیستم‌ها مجهز به سنسورها و کنترلر‌های متعدد هستند که با کمک اطلاعات دریافتی از آن‌ها و پردازش این سیگنال‌ها عملکرد بهتر و دقیق‌تری را از خود نشان می‌دهند.

• سیستم انژکتوری یک نقطه ای

این سیستم از یک واحد کنترل الکتریکی و یک انژکتور الکترومغناطیسی در بالای دریچه گاز تشکیل می‌شود.

• سیستم انژکتوری چند نقطه ای

در سیستم چند نقطه ای با توجه به تعداد سوپاپ ورودی سیلندرها، از انژکتور برای پاشیدن سوخت استفاده می‌شود.

همچنین انژکتورها با توجه به نوع پاشش سوخت نیز در سه دسته تقسیم می‌شوند، که به ترتیب زیر است:

۱. سیستم‌های پاشش سوخت تک نقطه ای

در این نوع سیستم‌ تنها یک انژکتور هر چهار سیلندر موتور را تغذیه می‌کند. به این ترتیب که در این سیستم‌ها انژکتور، سوخت مورد نیاز موتور را درون منیفولد سوخت می‌پاشد. کیفیت انتقال سوخت این سیستم‌ها مانندسیستم‌های کاربراتوری است ما حضور واحد کنترل الکترونیکی، شرایط مناسب‌تر و مطلوب‌تری را در محفظه احتراق فراهم می‌سازد.

۲. سیستم‌های پاشش سوخت چند نقطه ای

در این سیستم‌ها، برای هر سیلندر یک انژکتور در نظر گرفته می‌شود. این انژکتورها که روی ریل سوخت سوار شده‌اند، سوخت مورد نیاز موتور را مستقیما پشت سوپاپ‌های سوخت تزریق می‌کنند. نتیجه اینکه سوخت پس از پاشش تا زمان احتراق، دچار تغییرات کمتری شده و با شرایط بهتری درون سیلندرها می‌ریزد. اینسیستم‏‌ها، امروزه بیش از انواع دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

۳. سیستم‌های پاشش مستقیم سوخت

هدف از ابداع این نوع سیستم، رسیدن به حداقل تغییر در شرایط سوخت قبل از ورود به سیلندرها بود. به این ترتیب که انژکتورها سوخت مورد نیاز برای احتراق را بدون واسطه و به صورت مستقیم درون سیلندر‌ها تزریق می‌کنند.

تفاوت انژکتور و کاربراتور در خودروها

بیشتر افراد زمانی که با نحوه کارکرد انژکتور خودرو آشنا می شوند این سوال برایشان پیش می آید که تفاوت انژکتور و کاربراتور در چیست؟ در پاسخ به این سوال باید به موارد زیر اشاره کرد:

• مقدار سوخت مصرفی در خودروهای انژکتوری بسیار کمتر از خودروهای کاربراتوری است.
• در خودروهای کاربراتوری موتور خودرو به دلیل مشکلاتی که در سیستم احتراق بوجود می آید زودتر دچار مشکل می شود.
• میزان سوخت مصرفی و زمان بندی ترکیب سوخت و هوا در خودروهای انژکتوری بسیار دقیق تر است.
• خودروهای انژکتوری آلایندگی کمتری هم نسبت به خودروهای کاربراتوری دارند.

تفاوت های ذکر شده در بالا و نحوه کارکرد انژکتور خودرو باعث شده تا امروزه خودروها انژکتوری شوند.

مزایای کلی خودروهای انژکتوری

بطور کلی مزایای خودروهای انژکتوری عبارتند از:

• توزیع یکسان و متوازن سوخت
• بنزین بصورت خام مصرف نمی شود و موجب می شود تا تولید گازهای سمی کاهش یابند.
• شتاب خودروهای انژکتوری بیشتر است.
• مصرف سوخت کم

این مزایا سبب شده تا تولید خودروهای کاربراتوری کاهش یافته و متوقف شوند.

معایب انژکتور در خودروها

با توجه به نحوه کارکرد انژکتور خودروها این سوال پیش می آید که آیا انژکتور معایبی هم دارد؟ در پاسخ به این سوال باید به موارد زیر اشاره کرد:

1. هزینه ی تعمیرات این قطعه زیاد است.
2. تعمیر این قطعه به ابزارهای خاص نیاز دارد.
3. تعمیرات این قطعه در هر تعمیرگاهی انجام نمی شود و تخصصی است.

انژکتور از لحاظ عملکرد فوق العاده است و این عملکرد فوق العاده باعث می شود تا معایب آن به چشم نخورند.

از فروشگاه معتبر خرید کنید

متاسفانه روزانه حجم زیادی کالای تقلبی وارد بازار می‌شود که از نظر ظاهری دقیقا مشابه جنس اصلی هستند. تنها راه تشخیص آن مهارت و تجربه است، اگر مهارت لازم را در این زمینه ندارید حتما از فروشگاه معتبر خرید کنید.