ام وی ام 110همه چیز درباره استپر موتور خودرو
در خودروهای مجهز به موتورهای احتراق داخلی، مهم‌ترین اصل، ایجاد یک احتراق کامل و بی‌نقص است. این احتراق که از ترکیب دقیق و متناسب هوا و سوخت حاصل می‌شود باید در شرایط مختلف با دور موتور پایین و بالا ادامه داشته باشد.
توقف احتراق به هر دلیلی منجر به خاموش شدن موتور و سپس خودرو می‌شود. بنابراین عوامل مهم احتراق باید همواره و در هر شرایط تأمین شده و موانع احتمالی موجود در مسیر احتراق برداشته شوند.
این فرایند در خودروهای کاربراتوری و انژکتوری با برخی اجزای ثابت و تعدادی اجزای اختصاصی پیش می‌رود. برای مثال ساسات یکی از اجزای خودروهای کاربراتوری است که در این فرایند نقش دارد و استپر موتور، سنسور دریچه گاز، سنسور دمای آب و سنسور دور موتور جایگزین‌های ساسات در خودروهای انژکتوری هستند.
امروز قصد داریم از این بین به وظایف استپر موتور به‌عنوان یکی از قطعات اختصاصی خودروهای انژکتوری در سیستم سوخت‌رسانی یا تنظیم احتراق موتور این خودروها بپردازیم. با ما همراه باشید.
استپر موتور خودرو چیست و چه وظایفی دارد؟
به‌طور کلی برای دریافت بهترین بازده از موتورهای احتراق داخلی، باید بهترین شرایط احتراق را فراهم کرد. انژکتورها یکی از اجزایی هستند که در راستای فراهم آوردن این شرایط بهینه به کار گرفته شدند. اما برای بهبود هرچه بیشتر عملکرد موتور،
اجزای دیگری به سیستم‌های انژکتوری اضافه شدند. مانند سنسورها و عملگرهای متنوع و مختلف. استپر موتور یکی از این قطعات است که نقشی حیاتی در فعالیت بهینه و سلامت موتور در سیستم‌های انژکتوری دارد.
برای توضیح کاربرد استپر ابتدا باید به این مهم اشاره کرد که برای فعالیت موتور احتراقی باید همواره ترکیب متناسب و مناسب سوخت و هوا به سیلندر تزریق شود. وظیفه تأمین سوخت مورد نیاز این ترکیب برعهده سیستم سوخت‌رسانی است.
هوا نیز از طریق دریچه هوای منیفولد گاز به سوخت می‌پیوندد. اما میزان باز یا بسته بودن دریچه گاز را فشار پای راننده بر روی پدال گاز مشخص می‌کند. همین امر باعث می‌شود که با فشار بیشتر بر روی پدال گاز، در نتیجه باز شدن بیشتر دریچه هوا، ترکیب رقیق‌تری وارد سیلندرها شده، احتراق شدیدتر باشد، پیستون ها با شتاب بیشتری کار کننده و در نهایت موتور دور بیشتری بگیرد.
اما در مواقعی که فشاری روی پدال گاز نیست، دریچه گاز باید در موقعیت مناسبی باشد تا هوای مورد نیاز برای احتراق همچنان تأمین شود. اصلی‌ترین وظیفه استپر موتور تنظیم دریچه گاز و باز نگه داشتن آن در چنین شرایطی است.
به این ترتیب استپر از خاموش شدن موتور در مواقعی که فشار روی پدال گاز نیست پیشگیری می‌کند.
با شرح این کارایی استپر موتور می‌توان وظایف زیر را برای آن در نظر گرفت:
- روشن نگه داشتن موتور در دور آرام موتور
- تنظیم ژیگلور یا دریچه منیفولد گاز هنگام اضافه شدن بار کمپرسور کولر خودرو بر موتور
- کمک به استارت خوردن موتور در زمانی که سرد است
- ایجاد توازن میان دور موتور و گشتاور
- روشن نگه داشتن موتور پشت چراغ قرمز، هنگام تعویض دنده و در ترافیک شدید
بنابراین باید گفت به‌طور کلی استپر موظف به تنظیم زاویه ژیگلور منیفولد گاز در شرایط مختلف به‌منظور تأمین هوای موردنیاز موتور است. این فعالیت به عملکرد بهینه موتور کمک می‌کند.
نحوه عملکرد استپر موتور خودرو و اجزای آن
استپر قطعه کوچک شمع‌مانندی است که با همکاری ECU انجام وظیفه می‌کند. این قطعه الکتریکی-مکانیکی دستورات ارسالی از ECU را اجرا می‌کند.
ECU اطلاعات دریافتی از سنسورهای مختلف مانند سنسور مپ و سنسور دمای آب را تجزیه و تحلیل کرده و سپس با توجه به شرایط دستورات لازم را برای تنظیم دریچه گاز و میزان هوای ورودی به مانیفولد را به استپر ارسال می‌کند.
استپر در عین کوچک بودن اجزای مختلفی دارد که به کمک آن‌ها وظیفه خود را انجام می‌دهد. اجزای تشکیل‌دهنده این قطعه عبارتند از:
- بوش جدا کننده
- موتور الکتریکی
- فنر نگهدارنده
- شفت
- کلاهک
کلاهک یا همان بخش شمع مانند استپر قادر به رفت و برگشت ۸ میلیمتری است. فنر جداکننده پشت این بخش قرار می‌گیرد. در زمان‌هایی که ECU دستوری به استپر ارسال نمی‌کند این فنر کاملا باز است و کلاهک را نیز باز نگه می‌دارد.
باز یا بسته بودن فنر نیز به‌وسیله موتور الکتریکی که دستورهای ارسالی از ECU را پایش کرده و به عملکردی مکانیکی تبدیل می‌کند تنظیم می‌شود.
به این ترتیب که در زمان دریافت سیگنال فنر را کشیده و کلاهک را کوتاه می‌کند. اما زمانی که سیگنالی دریافت نمی‌کند، انرژی ذخیره‌شده در فنر آزاد شده و کلاهک را رها می‌کند. شفت کلاهک نیز میله‌ای است که کلاهک و فنر روی آن سوار می‌شوند.
موتور الکتریکی استپر حالت دندانه‌ای دارد. به همین دلیل به آن موتور پله‌ای نیز گفته می‌شود. این حالت به تنظیم پله‌ای یا درجه‌بندی شده دریچه گاز با توجه به سیگنالهای ارسالی ECU توسط آن کمک می‌کند.
نکته مهم دیگر این است که معمولا در خودروهایی که به گیربکس اتوماتیک مجهز هستند وظایف استپر به یک موتور الکتریکی با نام موتور تنظیم دریچه گاز سپرده می‌شود. همچنین استپر تنها در خودروهایی که دریچه گاز آن‌ها مکانیکی یا سیمی است کاربرد دارند.
همه چیز درباره استپر موتور خودرو
علائم رایج خرابی استپر موتور خودرو
حال وقت آن رسیده است که به علائم خرابی استپر بپردازیم. مهم‌ترین وظیفه استپر، جلوگیری از خاموش شدن خودرو در دورهای پایین است؛ به‌عبارتی، سرعت موتور در دورهای پایین توسط این قطعه تنظیم می‌شود؛
لذا خرابی آن در دورهای پایین، قابل تشخیص است و اغلب هنگام درجا کارکردن موتور، دور موتور پایدار نیست و مدام تغییر می‌کند. تشخیص خرابی استپر موتور با علائم دیگری نیز همراه است که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد:
- افزایش دور موتور بلافاصله پس از روشن‌کردن خودرو
- خاموش‌شدن خودرو با رهاکردن پدال گاز
- کاهش دور موتور در بارهای اضافی نظیر روشن‌بودن کولر
- عدم پایداری دور موتور هنگام درجا کارکردن
- گازخوردن بی‌دلیل خودرو پس از روشن‌شدن خودرو
- افزایش دور موتور با افزایش دمای موتور
- بد روشن شدن خودرو در هوای سرد
- گیر کردن گاز و گاز نخوردن خودرو
تغییر دور موتور
از آنجایی که این قطعه می بایست دور آرام موتور خودرو را تنظیم نماید، وجود مشکل در آن سبب تغییر دور موتور خواهد شد. در این حالت حین درجا کار کردن موتور، خودرو بدون دلیل گاز خورده و دور موتور مرتبا تغییر خواهد کرد، لحظه ای بسیار آرام و لحظه دیگر بسیار زیاد! شما به راحتی می توانید با نگاه کردن به درجه صفحه پشت آمپر، تغییر درجه دور موتور را ببینید.
روشن شدن چراغ چک خودرو از علائم خرابی استپر موتور خودرو
هرگاه کوچک ترین مشکل یا مشکلی در ارتباط با موتور وجود داشته باشد، چراغ چک در صفحه چراغ های پشت آمپر روشن خواهد شد. مطمئناً یک استپر موتور خراب می تواند یکی از دلایل روشن شدن این چراغ باشد.
اگر تعداد چرخش موتور در دقیقه برای واحد کنترل آن عجیب به نظر برسد، با روشن کردن چراغ چک خودرو به شما هشدار می دهد. البته موارد دیگری هستند که سبب روشن شدن چراغ چک می شوند. در هر صورت با روشن شدن این چراغ، می بایست به تعمیرگاه های مجاز مراجعه کرده و نسبت به عیب یابی خودرو، اقدام نمایید.
سخت کار کردن موتور از علائم خرابی استپر موتور خودرو
نتیجه یک استپر موتور سالم، درجا کار کردن موتور آن هم به شکل نرم و نرمال است. در صورتی که اگر این قطعه خراب باشد، موتور به سختی به شکل درجا کار می کند و شاهد لرزش هایی در خودرو هم خواهید بود. از آنجا که هوای کمتری در طول درجا کار کردن وارد موتور خواهد شد، خودرو با لرزش زیاد واکنش نشان می دهد.
خاموش شدن موتور
نقص فنی در استپر موتور، می تواند سبب خاموش شدن موتور و از دست دادن کنترل خودرو شود. بعد از کمی کار کردن خودرو، موتور اتومبیل در هر دقیقه خاموش خواهد شد.
در این حالت بهتر است خود را به نزدیک ترین مکانیکی برسانید. به طور مثال، در این حالت حین رانندگی، هنگامی که راننده پای خود را از روی پدال گاز بر می دارد، اتومبیل به طرز ناگهانی خاموش می شود و این یعنی افزایش احتمالات تصادفات!
همه چیز درباره استپر موتور خودرو
افزایش بار موتور اتومبیل از علائم خرابی استپر موتور خودرو
گاهی ممکن است که شما با روشن کردن بخاری و یا کولر خودرو، شاهد کشیده شدن فرمان به سمتی شوید. در این حالت بار موتور افزایش یافته که از علائم خرابی استپر است.
برای رفع موقت این مشکل می بایست سیستم های سرمایشی و یا گرمایشی خودرو را خاموش کرده و چند لحظه صبر کنید تا موتور خنک شود. البته پس از آن بهتر است به تعمیرگاه مراجعه نمایید تا مشکل به شکل اساسی برطرف شود.
تمامی نشانه های خرابی استپر موتور، مرتبط با نحوه عملکرد خود استپر هستند؛ چراکه دریچه آن به‌درستی باز و بسته نمی‌شود و در نتیجه، میزان هوای ورودی به موتور مختل شده و موارد فوق ظاهر خواهند شد.
دلایل خرابی استپر موتور خودرو
عوامل خرابی استپر موتور به شرح زیر است:
- خاموش کردن خودرو در دور پایین
- کثیف شدن قطعه
- فرسودگی یا شکستن آن
- خراب یا خورده شدن محل نصب این قطعه
راه اندازی استپر موتور خودرو
سوئیچ را به مدت ۱۵ ثانیه روی برق قرار داده، سپس ۱۵ ثانیه از حالت برق خارج کنید و این عمل را ۳ مرتبه تکرار نمایید. (این عمل جهت هماهنگی استوپرموتور با کامپیوتر (ECU) باید حتما انجام شود و باید قبل از اینکه استارت انجام شود. بعد از انجام این عملیات، استارت بزنید.
تعویض استپر موتور خودرو
قبل از تعویض استپر موتور، خوب است از سلامت قطعات زیر و عملکرد صحیح شان مطمئن شوید:
- عملکرد صحیح سنسور موقیعت دریچه گاز
- عملکرد صحیح سیستم جرقه زنی
- انژکتورها و پاشش صحیح سوخت
- سیستم ورودی هوا و و عدم نشت هوا
چنانچه نقصی در این قطعات و عملکردشان نبود، با اطمینان به سراغ تعویض استپر موتور بروید. نکته ی دیگری که باید به آن توجه داشت، تمیزکاری استپر است. چرب شدن این قطعه و یا وجود جرم و دوده روی آن، ممکن است باعث باز شدن دریچه ی استپر موتور شود؛ بارها پیش آمده است که بعد از تمیزکاری آن، مشکلات موجود در عملکرد آن برطرف شده است.
استپر همانند بسیاری از قطعات موتور، از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورت خرابی، می تواند خسارات سنگین و گاه جبران ناپذیری را به بار آورد. لذا بهتر است در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق، به سرعت به تعمیرگاه مراجعه کرده و عیب سیستم را تشخیص داده و مشکل را برطرف سازید.
از فروشگاه معتبر خرید کنید: متاسفانه روزانه حجم زیادی کالای تقلبی وارد بازار می‌شود که از نظر ظاهری دقیقا مشابه جنس اصلی هستند. تنها راه تشخیص آن مهارت و تجربه است، اگر مهارت لازم را در این زمینه ندارید حتما از فروشگاه معتبر خرید کنید.